Hoe kan kwik- en NORM-houdend slib veilig en duurzaam worden afgevoerd?
DE AFVOER VAN VERVUILD SLIB IS MOELIJK EN PERMANENTE OPSLAG TER PLAATSE IS NIET DUURZAAM. HET NEDERLANDSE BMT PAKT HET ANDERS AAN.
Bij de winning van olie, gas of aardwarmte komt er slib omhoog dat kwik en diverse organische stoffen bevat. In veel gevallen is het slib ook vervuild met natuurlijke radionucliden (Ra-226/Pb-210/Po-210/Ra-228).
Het is moeilijk om dit slib af te voeren omdat dit schadelijke afval op speciale stortplaatsen moet worden opgeslagen. Dit is bovendien afhankelijk van specifieke voorwaarden. Permanente opslag ter plaatse is geen duurzame oplossing. Bij de schoonmaak van pijpleidingen komt vergelijkbaar vervuild afvalwater vrij. Dat maakt afvoer ervan problematisch. Het maatschappelijk bewustzijn over deze problematiek is groeiende. Organisaties voelen de druk om een duurzame oplossing te vinden.
Het vacuümdistillatieproces van BMT. Bron: BMT/B. Zonnenberg
BMT’s methode om vervuild slib opnieuw te verwerken. Bron: BMT/B. Zonnenberg
Al sinds de jaren 90 zuivert BMT kwikhoudend slib – dat vaak ook vervuild is met NORM-stoffen – voor Nederlandse klanten. Het proces bestaat onder andere uit een vacuümdistillatietechniek die kwik, koolstoffen, water en vaste stoffen in het slib van elkaar scheidt. Het kwik wordt vervolgens omgezet in kwiksulfide dat in Duitse zoutmijnen wordt toegepast als versterkingsmateriaal. Het distillaat, dat onder meer koolstof en andere stoffen bevat, wordt afgevoerd en verbrand op zeer hoge temperaturen zodat de schadelijke reststoffen niet in het milieu terechtkomen. Het schone, droge residu is vervuild met NORM. Afhankelijk van de mate van radioactiviteit van dit residu wordt het afgevoerd naar een NORM-stortplaats of verpakt en permanent opgeslagen op een locatie die de Nederlandse overheid subsidieert. Toen BMT in 2022 van Duitsland een verzoek ontving om slib te zuiveren met dezelfde eigenschappen als het slib dat we uit Nederland kregen, begon de zoektocht naar een veilige, duurzame totaaloplossing voor Duitse bedrijven.
Residu moet terug naar land van herkomst
Volgens de eisen van het Verdrag van Basel moet afvalresidu na verwerking teruggebracht worden naar het land van herkomst. Dit zorgt voor een uitdaging: BMT kan slib uit Duitsland zuiveren, maar het NORM-houdende residu moet in Duitsland afgevoerd worden. Maar dit zou het probleem niet oplossen. Daarom onderzochten we de mogelijkheid om het NORM-houdende residu als grondstof te gebruiken voor de versteviging van de Nederlandse NORM-opslaglocatie. Door NORM-houdend residu te vermengen met andere materialen met een zeer hoge wrijvingscoëfficiënt kunnen we dit materiaal hergebruiken en hoeven we het niet naar Duitsland te vervoeren. In de zomer van 2023 gaf de Nederlandse overheid toestemming om dergelijke stoffen te importeren en het als grondstof te gebruiken om de Nederlandse NORM-opslag te verstevigen.
* Bart Zonnenberg BMT Europe BV, Farmsum, Nederland